Η Αγία Παρασκευή ή Παρασκευή Αθληφόρος ή Παρασκευή Μεγαλομάρτυς είναι αγία της Ορθόδοξης και Καθολικής εκκλησίας και θεωρείται προστάτιδα των ματιών. Έζησε στη Ρώμη κατά το 2ο αιώνα και υπέστη μαρτυρικό θάνατο επί ημερών του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου.
Ο βίος της
Νεανική ηλικία
Γεννήθηκε σε προάστιο της Ρώμης επί αυτοκρατορίας του Αδριανού (βασιλεία 117-138 μ.Χ). Γονείς της ήταν ο Αγαθόνικος και η Πολιτεία, που ήταν χριστιανοί και οικονομικά εύποροι. Ήταν μοναχοπαίδι. Το όνομά της, της αποδόθηκε λόγω της ημέρας Παρασκευής, κατά την οποία γεννήθηκε. Η ανατροφή της από μικρή ηλικία έγινε βάση χριστιανικών αρχών.
Ενηλικίωση και δράση
Σε ηλικία 20 ετών έμεινε ορφανή και από τους δυο γονείς, γεγονός που την κατέστησε κληρονόμο σημαντικής περιουσίας, την οποία και εκποίησε, διαθέτοντας τα χρήματα σε φτωχούς και ασθενείς. Ασχολήθηκε εντατικά με την ιεραποστολή, στην πόλη της Ρώμης και την ευρύτερη περιοχή, διδάσκοντας τον Χριστιανισμό κατ-οίκον σε ανθρώπους αδύναμων κοινωνικά ομάδων. Η δράση της έγινε γνωστή στους Ρωμαίους και κλήθηκε σε απολογία από τον αυτοκράτορα Αντωνίνο.
Το μαρτύριό της
Ο αυτοκράτορας της ζήτησε να αρνηθεί την θρησκεία της και στην προσπάθειά του να την πείσει, της προσέφερε διάφορα ανταλλάγματα. Η Αγία απέρριψε την πρόταση, οδηγήθηκε σε βασανιστήριο (της φόρεσαν πυρακτωμένη περικεφαλαία στο κεφάλι) και στη συνέχεια στη φυλακή, όπου πέρασε ένα διάστημα στην απομόνωση. Στην αγιογραφία της αναφέρεται πως ένας άγγελος του Θεού, την επισκέφθηκε απελευθερώνοντάς την απ’τα δεσμά. Έπειτα κλήθηκε ξανά να αλλαξοπιστήσει και αφού δεν έδειχνε να μεταπείθεται, ο Αντωνίνος διέταξε το βασανισμό της μέχρι θανάτου.
Τα αγιογραφικά στοιχεία αναφέρουν, ότι για να την θανατώσουν την οδήγησαν μέσα σε ένα μεγάλο καζάνι με καυτό λάδι, αλλά εκείνη παρέμεινε ζωντανή. Ο Αντωνίνος, αδυνατώντας να το πιστέψει, θέλησε να προσεγγίσει το καζάνι ο ίδιος με σκοπό να διαπιστώσει τι συμβαίνει. Πλησιάζοντας όμως, από τον ατμό ή από κάποια άλλη αιτία, τραυματίστηκαν τα μάτια του με αποτέλεσμα να τυφλωθεί. Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Παρασκευή, τον θεράπευσε με θαυματουργικό τρόπο (γι’ αυτό θεωρείται προστάτιδα των ματιών από τους Χριστιανούς) και έτσι ο Αντωνίνος την άφησε ελεύθερη να επιστρεψει στο έργο της.
Το τέλος της ζωής της
Μετά από χρόνια ο Αντωνίνος πέθανε και στη διαδοχή του ο Μάρκος Αυρήλιος, εξαπέλυσε νέο διωγμό κατά των χριστιανών, με την Αγία να συλλαμβάνεται ξανά. Σύμφωνα -και πάλι- με τα όσα λέει η αγιογραφία, ο ίδιος ο αυτοκράτορας έδωσε εντολή στους έπαρχους Ασκληπιό και Ταράσιο να τη βασανίσουν. Ο πρώτος την έριξε σε χώρο που φυλάσσονταν φίδια, τα οποία όμως πέθαναν όταν την πλησίασαν και έτσι ο δεύτερος αποφάσισε να την αποκεφαλίσει. Το όνομα και η μνήμη της τιμούνται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 26 Ιουλίου.
Γιατί είναι προστάτιδα για τα μάτια και κάθε αναπηρία
Αργά το απόγευμα πήγαινε κι άναβε τα καντήλια. Πήγαινε μόνο του το παιδί και του άρεσε να μένει μέχρι το νύχτωμα. Προσευχότανε όσο ήξερε κι όσο μπορούσε. Έπειτα έπαιρνε τον κατήφορο για το σπίτι, αφήνοντας το δάσος με τα πεύκα. Ένα απόγευμα όμως, θα᾽ τανε τότε οκτώ-εννέα ετών, εκεί που προευχότανε του εμφανίστηκε ολοζώντανη η αγία Παρασκευή ως μοναχή, όπως ήτανε στην εικόνα. Το παιδί τρόμαξε, το ᾽βαλε στα πόδια κι έφτασε λαχανιασμένο στο σπίτι. Ούτε γύρισε να κοιτάξει πίσω από τον φόβο του.
Ξαναπήγε άλλη μέρα ν᾽ ανάψει τα καντήλια και του εμφανίστηκε πάλι. Και πάλι τρόμαξε. Έφυγε τρέχοντας τον κατήφορο, μα η Αγία βγήκε από το ναό, μίλησε γλυκά και καθησύχασε το παιδάκι. Αυτό, τώρα, σταμάτησε να τρέχει, γύρισε να δεί ποιος του μιλούσε. Η Αγία του εξήγησε ποια είναι, του ᾽πε να μη φοβάται, και το Ιακωβάκι ανέβηκε δειλά δειλά πάλι προς το εκκλησάκι. Έκατσε κοντά της και την άκουσε προσεκτικά. Η εμφάνιση της Αγίας Παρασκευής επαναλήφθηκε πολλές φορές. Το Ιακωβάκι συνήθισε και δε φοβότανε πιά. Καθόσανε δίπλα δίπλα και μιλάγανε… τέτοια οικειότητα και αφελή παρρησία ο μικρός! Σε μία από τις πρώτες εμφανίσεις της η Αγία, όταν είχε ξεθαρρέψει ο μικρός, του είπε: Από αυτό το θαύμα η Αγία Παρασκευή απέκτησε και την σχέση της με τους τυφλούς. Λίγο αργότερα αποκεφαλίστηκε. Στο αγίασμα της Αγίας στην Αλικαριά της Αγχιάλου όσοι είχαν άρρωστο έσκαβαν ένα λάκκο, έκαιγαν σε αυτόν ξύλα, τον καθάριζαν και τοποθετούσαν τον άρρωστο σε αυτόν «να ιδρώσει».
Επικαλούνταν το όνομα της Αγίας και ο άρρωστος γίνονταν καλά. Η Αγία Παρασκευή προστατεύει τους ασθενείς με οφθαλμολογικές παθήσεις και τους οφθαλμίατρους. Η Αγία (όπως και ο Άγιος Παντελεήμων) προστατεύει και τους χωλούς (κουτσούς) († 26 Ιουλίου).
